АРÆХДЗАУ

АРÆХДЗАУ
Бедзенæджы фырт чысыл Арæхдзау. Йæ фыд уыд Дæллаг Нартæй – Алæгатæй, йæ мад та Уæллаг Нартæй – Борæтæй. Кадæг «Бедзенæджы фырт чысыл Арæхдзау»-ы кæсæм: «Дæллаг Нартæн лæппу райгуырди. Уæллаг Нартæн та – чызг. Дыууæ дæр иу æхсæв. Лæппу-иу авдæнæй сбырыди æмæ-иу ноггуырд чызгмæ бахъуызыд æмæ-иу æхсæв-бонмæ йемæ фæци. Уый адыл гыццыл чызгыл йæ авдæнбæттæнтæ нал æххæссыдысты. Дис кодтой, уæдæ нæ чызг цæмæй дæнгæл кæны, зæгъгæ. Уалынмæ чызгæн лæппу райгуырди – йæ коцора сыгъзæрин, ахæм. Сатанамæ фæуадысты: «Нæ чысыл чызг лæппу куы ныййардта». «Быны хъæр уæ рацæуæд! Уый уæ Дæллаг Нартæ куы фехъусой, уæд уæ фæндырты фæцæгъддзысты, – загъта Сатана æмæ сын бацамыдта, сывæллонæй куыд фервæзой, уый. Борæты аххæрæджы кæрон ныллыг кодтой, уымæй лагъз сарæзтой æмæ сывæллоны уым нывæрдтой, тæлытæ йыл бакодтой, стæй йæ фурды баппæрстой.
Быдыры кæмдæр царди Бедзенæг – æлдар: уыди æнæзæнæг лæг. Фос æм бирæ уыди, уыдис æм ноджы кæфахсджытæ. Иубон куы уыди, уæд кæфахсджытæ сæмбæлдысты лагъзыл æмæ йæ доны былмæ раппæрстой. Схастой йæ Бедзенæг-æлдармæ. Сæфтыдтой лагъзы сæр æмæ дзы лæппу систой. Æмæ йæ æлдар йæхицæн бахъомыл кодта.
Арæхдзауæй ахæм гуырд рауад, æмæ Нарты хуыздæртыл дæр, Батрадзæй фæстæмæ (кадæг «Хæмыцы фырт Батрадз æмæ Деденæджы (Бедзенæджы) фырт Арæхдзау»), уæлахиз кодта. Фæхæрам сæм уа, уый сæ нæ фæндыд, æмæ йæм дзы уæлдай ныхас ничи кодта. Сослан та у йæ номæвæрæг – афтæ бафæндыд Бедзенæджы. Йæ бæх Уырызмæджы Хъулонæй у тыхджындæр, йæ хæцæнгæрзтæ йын Нарты рагъæнтæй иу дæр нæ уромы, æртонынц сæ. Балæвар ын сæ кодта йе схæссæг фыд Бедзенæг. Бæх у асткъахыг æмæ цыппæрхъусыг. Æмбисонд йæ кард, йæ хъæргæнæг хæстмондагæй цъæх арт уадзы.

Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Полезное


Смотреть что такое "АРÆХДЗАУ" в других словарях:

  • ХЫЗЫ ФЫРТ ЧЕЛÆХСÆРТÆГ — Хызимæ Нарты кадджыты бирæ дзырдбæстытæ ис: Хызы фидар (Батрадз æй басаста), Хызы быдыр у Нартæн сæ хæцæн бынат. Хызы æфцæг. Хызæн ис æлдар дæр, фæлæ сæ сæйрагдæр у Челæхсæртæг. Цæры хызы фидары бæрзонд хохыл, ис ын кæнгæ базыртæ, æмæ дæлæмæ… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Арахцау — или Ерахцау (осет. Арæхдзау, Арæхцау)  в осетинском нартском эпосе имя молодого нартского героя из рода нартов. Арахцау был приёмным сыном Бедзенаг алдара и другом Сослана. Мифология Однажды в Нижних Нартах родился мальчик. В этот же день в… …   Википедия

  • А — Æ Б Г Д Дж Дз Е З И Й К Къ Л М Н …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • АРФÆГОНД ФÆТТÆ — Хуыцауæй арфæгонд фæттæ уыд Хызы фырт Челæхсæртæгмæ. Уыдонæй æнæмæнг йæ бон уыд æртæ лæджы амарын. Спайда сæ кодта, Нарты Гаджийы ус куы аскъæфта, уæд æм Хызы фидармæ Гаджи, Уазы фырт Чех æмæ Бедзенæджы фырт Арæхдзау куы ныббырстой, уæд. Адон мæ… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • БЕДЗЕНÆГ — тж. ДЕДЕНÆГ Нарты кадджыты у æнæзæнæг лæг. Цæры кæмдæр быдыры. Фос æм бирæ уыд, уыдис æм ноджы кæфахсджытæ дæр. Иу бон куы уыди, уæд йæ кæфахсджытæ сæмбæлдысты лагъзыл æмæ йæ доны былмæ раппæрстой, мæнæ цы дзæбæх лагъз у, зæгъгæ. Бедзенæг æлдары… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ГУЫППЫРСАРТÆ — Нарты разагъды адæм: Уырызмæг, Хæмыц, Сослан, Батрадз, Айсана, Сæууай, Мæргъуыдз, Арæхдзау, Сыбæлц æмæ иннæтæ. «Уæд та иухатт Нарты гуыппырсартæ – Уырызмæг, Хæмыц æмæ Сослан – ацыдысты цуаны», – зæгъы нын кадæг «Батрадз Нарты гуыппырсарты куыд… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ДÆЛЛАГ НАРТÆ — Нарты æртæ мыггагæй, сыхæй иу – Алæгатæ. Уæллаг Нартæ сты Борæтæ, Астæуккаг Нартæ – Æхсæртæггатæ. Дæллаг Нартæй ма уыдысты Ацæ, Ацæмæз, Алымбег, Тотрадз, Арæхдзау æмæ иннæтæ. кæс «АРВЫ ДУАР» Ы СÆРГÆНДТÆ …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • НАРТЫ ГУЫППЫРСАРТÆ — Уырызмæг, Хæмыц, Сослан, Батрадз, Ацæмæз, Сæууай, Мæргъуыдз, Арæхдзау æмæ Сыбæлц сты Нарты гуыппырсартæ. Арв сæ нæрын нæ уæнды, маргъ сæ сæрты атæхын, знаг ныббырсын. кæс «АРВЫ ДУАР» Ы СÆРГÆНДТÆ …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • УÆЗÆФТАУ — Адæхъызы чызг. Кæс АДÆХЪЫЗ. Йæ хорз æмæ рæсугъды кæй дардыл айхъуыст, æмæ Æхсæртæггатæ сфæнд кодтой сæхи йæ бакæнын. Иугай йæм усгур цæуын райдыдтой: Уырызмæг, зæгъай, Хæмыц, Сослан, Батрадз, Арæхдзау. Адæхъызы чызг Уæзæфтау дзы иуæн дæр разыйы… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ХЪАРА-САПОН — Арæхдзау къæй йæ къахы фындзæй стъæпп ласта, æмæ къæй фæуæлгоммæ ис. Бæхы раласта, Хъара сапон райста, хъара Теркмæ æрбаласта бæхы æмæ йæ пылыстæг цæппузыры хуызæн скодта. Хъара сапон у цыдæр диссаджы сапон, фылдæр дзы æхсынц сæ бæхты. Дзырды… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»